Skip to main content
Δευτέρα 20 Μαΐου 2024
πιθανότητες

O Richard Dawkins στο βιβλίο του Climbing Mount Improbable μιλάει για τη μυωπική ματιά του ανθρώπου με τα ελάχιστα χρόνια ζωής ως άτομο και τα λίγο παραπάνω ως το μόνο είδος που ευτύχησε σε ιστορία. Ο άνθρωπος προσλαμβάνει ότι κάθε βιολογικό ον (και η πολυπλοκότητά του), βασιλεύει στην κορυφή βουνού, του Απίθανου Όρους, όπου για να φτάσεις χάσκει άβατο, γκρεμός, προεξοχές του βράχου: το κάθετο χάος. Δύσκολο να κατανοήσουμε το πώς αυτό το ον έφτασε στην ύπαρξη εκτός μόνο αν μια άχρονη θεία πρόνοια το δημιούργησε μονοκονδυλιά με πλήρεις τις σύνθετες λεπτομέρειες αυτής της ύπαρξης.

Ο Dawkins μας καλεί να σκεφτούμε δαρβινικά, που σημαίνει η αντίληψη μας να κάνει την υπέρβαση να σκεφτεί σε γεωλογικό χρόνο, σε “βαθύ” χρόνο. Τότε θα “δούμε” την άλλη όψη του βουνού, αθέατη στην εφήμερη θωριά μας: πλαγιά με ομαλή κλίση, απαλό γρασίδι, χιλιοπατημένες διαδρομές που οι τυχαίες μεταλλάξεις χιλιοστό το χιλιοστό, εκατοστό το εκατοστό, καθοδηγούμενες από μη τυχαία αλλά αναγκαία φυσική επιλογή, συν τω Χρόνω, φτάνουν στην κορυφή, στο απίθανο, στο δημιούργημα.

Ένα από τα παραδείγματα του Dawkins που στέκουν στην κορφή του Απίθανου Όρους είναι το μάτι. Και για να υπογραμμίσει την αναγκαιότητα που δουλεύει στο βαθύ χρόνο, με φυσική επιλογή από το άπειρο των τυχαίων, δημιουργώντας στάλα στάλα, ο Dawkins γράφει: Όταν μιλάμε για το μάτι δεν δικαιώνουμε το ζήτημα. Οι ειδικοί μας λένε ότι η εξέλιξη έχει καταλήξει σε μάτι όχι λιγότερο από σαράντα φορές στο βασίλειο των ζώων, πιθανότατα περισσότερες από εξήντα σε διαφορετικά μέρη αυτού του βασιλείου.

Θεός δεν είναι λοιπόν. Στο τέλος της ημέρας η ανάγκη επέλεξε και μας οδήγησε. Έτσι, αν κάποια ξερά φύλλα στο τσιμέντο της πλατείας δείξουν ύστερα από χρόνια, ανθρώπινα χρόνια όχι γεωλογικά, ζωντανά από χρώμα να ευχαριστήσουμε το γιατρό που σε είκοσι λεπτά τα πέρασε ένα ολόφρεσκο χέρι χρώμα και τα ζωντάνεψε. 

Ευχαριστούμε κι εσάς κύριε Dawkins. Μας δείξατε ότι είναι η έμφυτη ανθρώπινη μυωπία που βλέπει το Απίθανο, δεν χρειάζεται Θεός και θαύμα να τη γλυκάνουν. Το δυνατό φως στην άκρη του τούνελ είναι της τεχνολογίας των λέιζερ. Επιστρέψαμε σπίτι μας και στο τσιμέντο της πλατείας - για την ώρα.