Skip to main content
Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024
Ο Θανάσης Βαλτινός στην Αϊόβα (1976)

Έναν χρόνο μετά τον ελληνικό μήνα του Λονδίνου, έναν ενδιαφέροντα θεσμό που έφερε τη μεταδικτατορική Ελλάδα στην καρδιά της βρετανικής πρωτεύουσας τον Νοέμβριο του 1975, ο Θανάσης Βαλτινός βρίσκεται στο Διεθνές πρόγραμμα δημιουργικής γραφής που λειτουργούσε στην Iowa των Ηνωμένων πολιτειών (φθινόπωρο του 1976). Πρόκειται για την τρίτη σχετικά μακροχρόνια παραμονή του Βαλτινού εκτός Ελλάδας. Είχε προηγηθεί το Βερολίνο (Απρίλιος του 1974 μέχρι τον Απρίλιο του 1975), το Λονδίνο, και θα ακολουθούσε πολύ αργότερα ξανά το Βερολίνο (1987). Είναι ενδιαφέρουσες πλαισιώσεις που αλλάζουν αρκετά τον τρόπο που λειτουργεί ο Βαλτινός συγγραφικά και δεν έχουν προσεχθεί από την έρευνα μέχρι στιγμής. Το 1987 μάλιστα, όσο ο συγγραφέας βρίσκεται στο Βερολίνο, εκδίδεται το ημερολόγιο της παραμονής του στην Iowa μεταφρασμένο στα αγγλικά από τον Σταύρο Δεληγιώργη, με τον οποίο πρωτογνωρίστηκε τότε στην Αμερική και ο οποίος ανέλαβε έκτοτε μια συστηματική προσπάθεια απόδοσης του έργου του Βαλτινού στην αμερικανική γλώσσα, η οποία διαρκεί μέχρι σήμερα. Το ημερολόγιο που δεν έχει δημοσιευθεί στα ελληνικά περιέχει έντεκα εγγραφές που καλύπτουν ένα διάστημα δυόμισι μηνών (31.08 - 14.11.1976). Είναι ενδιαφέρον, γιατί διαθέτουμε ελάχιστα κείμενα από εκείνη τη σχετικά προπαρασκευαστική και μηρυκαστική, όπως την έχει ονομάσει ο ίδιος ο Βαλτινός, συγγραφική του περίοδο. Μια ανάμνηση εκείνης της περιόδου βρίσκει εκ των υστέρων πλαγίως τη θέση της στο Ημερολόγιο 1836-2011. Είμαι περίπου βέβαιος ότι υπάρχουν και άλλες καταγραφές και σημειώσεις από εκείνη την εποχή. Τα σύντομα αυτά κείμενα, ακόμη και στην αγγλική γλώσσα, είναι ενδεικτικά του ύφους του και της αποσπασματικής καταγραφής που θα δούμε αργότερα στα Τρία ελληνικά μονόπρακτα και τα Στοιχεία για τη δεκαετία του εξήντα. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρόκειται για κείμενα άλλων επεξεργασμένα από τον ίδιο. Μια τεχνική που θα ακολουθήσει όμως και για τον ίδιο του τον εαυτό και το έργο του.

Μια σημείωση για τη φωτογραφία: Η Maria Alvarez Diaz, φοιτήτρια της θεωρίας της λογοτεχνίας στο National Autonomous University of Mexico (UNAM), στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού της για τον Μεξικανό συγγραφέα Jorge Ibarguengoitia ανακάλυψε ένα προσωπικό λεύκωμα του συγγραφέα με φωτογραφίες από τη συνάντηση συγγραφέων από όλο τον κόσμο το 1976 στην Iowa των ΗΠΑ. Οι φωτογραφίες αποκαλύπτουν τις θερμές σχέσεις του Jorge και της ζωγράφου γυναίκας του Joy Laville με τον Θανάση Βαλτινό .