Ο Παναγιώτης Κονδύλης και ο Τάσος Φαληρέας έχουν ένα μακρινό συσχετισμό. Η ζωή του Κονδύλη (1943-1998) χωράει ολάκερη μέσα στην ζωή του Φαληρέα (1940-2000). Περνώντας τα χρόνια, η άποψη του Κονδύλη για το νεοελληνικό πουθενά, θεωρώ πως γίνεται ερμηνεύσιμη μόνον μέσα από εμπράγματες αποδείξεις ― εννοώ πως φτάνει πια με τις αποχρώσες ενδείξεις. Ο Μανόλης Σαββίδης, που εξέμαθε το «φρόνημα Φαληρέα», μιλώντας σεβαστικά γι αυτόν άχρι καιρού, διάλεξε έντεκα νεκρολογίες ως εισαγωγή και χώρισε λογοτεχνικά και δημοσιογραφικά κείμενα, μη λησμονώντας ένα επίμετρο, κυρίως συνεντεύξεων του θανόντος.
Ο άνθρωπος, καθώς διδάσκει η επιρροή του, υπήρξε σημαντικός. Τα λογοτεχνικά του παραμένουν ουσιωδώς πάρεργα, σάμπως μεταφρασμένα, με αξιοσημείωτη επιρροή Εγγονόπουλου στα ολιγοστά ποιήματά του και κορωνίδα «Το δώρο» («αν ποτέ περάσετε από τον τάφο μου/ ταρά ταράταρά τατά/ σκεφτήτε τον μεγάλο ηλεκτρικό πιανίστα/ και το δώρο του»). Όλα τα λεφτά (=η ουσία) είναι τα δημοσιογραφικά του. Πυκνό γράψιμο οικειοθελούς προχειρότητας. Χαοτικό κατ’ επίφασιν, μονομανούς συγγραφέα μέχρις αηδίας. Η συγγραφική του βάση ακράδαντη, ωσάν την σαρκώδη έδρα συμπαγούς πεταλίδας. Φεύγει μόνον με μαχαιράκι, αλλά και τότε, με μόνον στόχο να σε θρέψει. Αυτοβιογραφικά στοιχεία που ανήκουν σε άλλους ουρανούς. Θα μπορούσε να εκφράζεται λυρικά ή απολογητικά. Ο εαυτός του ήταν ήδη συσκευασμένος για την μεταθανάτια δημοσιότητα που είναι μια μορφή συλλογικής λήθης, εν αφασία και λόγω. Από το 1971 και έως αργά μέσα στο 1999, μια συστοιχία συναρπαστικών κειμένων ενός προφανώς αδιαμόρφωτου πεισματάρη (σε διάκριση από τους αμόρφωτους ασπόνδυλους) που περιτρέχει το αγοραίο, το ασήμαντο, και το ουσιώδες, με ταχύτητα ενός κολιμπρί.
Από τα συμφραζόμενα, μου φαίνεται πως ο Φαληρέας κρύβεται πίσω από το όλα μπερδεύονται γλυκά που φαρμάκωσε μερικές γενιές νέων Ελλήνων μεταξύ χούντας και μπαρακούντας, ενδεχομένως σοφά ποιώντας, αλλά η έλλειψη και του παραμικρού κριτηρίου στην επιλογή των παραγωγών, των εικονοστασίων, των αφεντικών και των πελατών, νομίζω πως δημιούργησε μια τοπολογική εγκυκλοπαίδεια όπου κάθε κατεργάρης της μουσικής βρίσκει τον πάγκο του. Και μόνη η αναγραφή ενός ονόματος, οι επαναλήψεις, οι πάντα παροδικοί (αλλ’ όχι και αναίμακτοι) «καβγάδες», η υπέρβαση των ξένων επιδράσεων με την άμεση και πρόθυμη κατάποσή τους, αρκούν για να καλύψουν την αγωγή ενός αναγνώστη «μετά είκοσι έτη». Εμένα μου αρκεί που «πεισμανεύει» με τους Ρόλινγκ Στόουνς.
Στην ελληνική μουσική σκηνή, οι εκλεκτικές του συγγένειες και οι ευρύχωρες αποτιμήσεις του θαρρείς και μαζεύτηκαν για να με εκνευρίσουν, καθώς δεν αναγνωρίζω ως άξια λόγου καμία του διαχρονική επιλογή. Προσώπων, έργων, καταστάσεων και κριτηρίων, εννοώ. Τόσο το καλύτερο, επειδή μόνον μέσα από ένα τελείως παρθένο για μένα σύστημα αξιών, μπόρεσα, μετά από αναγνώσεις πολλών εβδομάδων, να καταλάβω το ατίμητο και μελετημένο γράψιμό του, την ροπή για έξυπνα και δύσβατα γνωμικά, την ισοπέδωση του εγωτισμού του υπέρ ενός κοινού σκοπού, είτε ήταν για να μοιράσει τζάμπα βιβλία, είτε για να θυμίσει τον Κύρκο να μουρμουρίζει δίπλα στην μπασκέτα. Αλλά η τελική του γνωμάτευση για το μάταιο της δικαστικής αναζήτησης της «δημιουργικής αλήθειας» πίσω από συνθέτες, στιχουργούς και στιχάκηδες, μαέστρους και οργανοπαίκτες, ελευθερώνει, μέσα από την αιτιώδη της φρίκη, την αγωνία ενός Χάροντα που υπάρχει για να μακελεύει το δίκιο. Ναι, έτσι είναι.
Ο Φαληρέας ξέρει ποιος είχε δίκιο μαθαίνοντας ποιος επώνυμος έπτυσε έναν επώνυμο. Αλλά η περίπτωση δεν λύνεται στα δικαστήρια. Η γραφή του ποτέ δεν έχει δεκανίκια, δηλαδή δεν είναι δικανική. Δεν συγχωρεί τον αναγνώστη. Του αναγνώστη πρέπει να του αφαιρεθεί η ιδιότητα του αυτόπτου μάρτυρος. Ο αναγνώστης πρέπει να πεθάνει, επειδή είναι περαστικός. Η μοίρα συνήθως είναι άκαρδη, η αλήθεια αποκεφαλισμένη, οι συντελεστές του συγκινησιακού φόρτου της νέας Ελλάδας θα βγάζουν τα φτεράκια της μύγας και θα ατακτούν βασανίζοντας γάτες, με παιδικήν αμεριμνησία. Και ο Φαληρέας, γνώστης του παιχνιδιού και ορκισμένος εχθρός των ανθρώπων που εκτίμησε, καταλαβαίνει πως τα ολίγα του χρόνια πριν επέμβει ο οδοστρωτήρας, τα χρωστάει στην εύγλωττη σιωπή του. Αυτήν την διαδικασία ανίχνευσα, απόλαυσα και με φόβισε, διατρέχοντας σε αλλεπάλληλες αναγνώσεις τα δημοσιογραφικά κείμενα του Τάσου Φαληρέα, συγκεντρωμένα σε έναν αμελητί υποδειγματικό τόμο, τον οποίο συνιστώ σε όλους τους αναγνώστες του Παναγιώτη Κονδύλη.
— Τάσος Φαληρέας, Χαριστική Βολή, επιμέλεια Μανόλης Σαββίδης, Ιστός: 2011, 368 σελίδες, ISBN 9789603201537.
* Αναδημοσιεύεται εδώ από το Facebook του Πάνου Θεοδωρίδη (22 Απριλίου 2012)